لپ‌تاپ ایسوس Vivobook 16 X1607QA یکی از اولین مدل‌هایی است که از تراشه جدید اسنپدراگون ایکس بهره می‌برد. در مقایسه با مدل‌های قدرتمندتر اسنپدراگون ایکس الیت و ایکس پلاس، این دستگاه یک گزینه میان‌رده مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود که با تراشه اسنپدراگون ایکس سطح پایه عرضه شده است.
این لپ‌تاپ با قیمت پایه 749 دلار، برای دانشجویان، کاربران خانگی و اداری طراحی شده که نیازهای محاسباتی نسبتاً ساده‌ای دارند. X1607QA دارای نمایشگر 16 اینچی FullHD با نرخ تازه‌سازی 60 هرتز، صفحه‌کلید کامل با بخش عددی و باتری 50 وات‌ساعتی با شارژ سریع 65 وات است. این دستگاه برای بازی‌های سنگین یا تولید محتوای حرفه‌ای مناسب نیست.
طراحی و کیفیت ساخت
این لپ‌تاپ دارای طراحی ساده‌ای است که نشانه‌ای از مدل‌های Vivobook ایسوس است. مدل Cool Silver ظاهری کم‌جلوه دارد، اما مدل Quiet Blue زیباتر به نظر می‌رسد. قاب دور نمایشگر بلندتر از حد معمول است و هنگام بسته شدن، حالتی ایجاد می‌کند که به نظر می‌رسد فاصله زیادی بین درب و پایه وجود دارد، هرچند که این‌طور نیست. پایه دستگاه نقره‌ای است و کیبورد مشکی آن تضاد خوبی ایجاد می‌کند. در مقایسه با مدل S5507QA، این ترکیب رنگی دلپذیرتر است.
در دو طرف دستگاه، مجموعه‌ای از درگاه‌ها قرار دارد، اما سمت راست تنها یک درگاه و چند نشانگر وضعیت را شامل می‌شود. یکی از نشانگرها نور بسیار شدیدی دارد که ممکن است آزاردهنده باشد. همچنین، لبه جلویی دارای بریدگی‌ای است که به باز کردن راحت‌تر درب کمک می‌کند. برخلاف مدل S5507QA، هنگام باز کردن درب، احتمال کثیف شدن دوربین بسیار کمتر است.
این لپ‌تاپ دارای پوششی خاکستری با بافتی مشابه بتن است که با ده پیچ محکم شده است. در قسمت پایینی، دریچه‌ای کوچک برای ورود هوا به فن و یک ردیف کوچک از خروجی‌های هوا طراحی شده‌اند. طراحی لبه‌های برجسته مانع از ورود هوای داغ خروجی به داخل دستگاه هنگام قرار گرفتن آن بر روی میز می‌شود. درب لپ‌تاپ به‌صورت 180 درجه باز می‌شود، اما مزیت قابل‌توجهی برای این قابلیت مشاهده نشده است.
هنگام باز کردن کامل درب، خروجی هوا به‌طور کامل پوشانده می‌شود که ممکن است عملکرد سیستم خنک‌کننده را مختل کند. کیفیت ساخت کلی دستگاه مناسب ارزیابی شده است. تمامی سطوح از پلاستیک ساخته شده‌اند، اما حس بی‌کیفیت بودن را منتقل نمی‌کنند. بااین‌حال، اثر انگشت و لکه‌ها به‌راحتی بر روی سطح دستگاه باقی می‌مانند. همچنین، وزن 1.88 کیلوگرمی آن به‌ویژه هنگام حمل شارژر، احساس سنگینی ایجاد می‌کند.
صفحه نمایش و وبکم
نمایشگر X1607QA از نوع IPS LCD با ابعاد 16 اینچ و رزولوشن 1920 در 1200 پیکسل است. این نمایشگر از نرخ تازه‌سازی 60 هرتز پشتیبانی می‌کند و مجهز به قابلیت VRR است. صفحه‌نمایش دارای پوشش مات ضد انعکاس است و حداکثر روشنایی آن به 300 نیت می‌رسد. همچنین، از قابلیت لمس یا HDR پشتیبانی نمی‌کند. از نظر پوشش طیف رنگی، ایسوس برای X1607QA ادعای خاصی مطرح نکرده، که معمولاً نشانه خوبی نیست.
بر اساس بررسی‌ها، این پنل تقریباً تمام فضای رنگی sRGB را پوشش می‌دهد اما ممکن است در برخی بخش‌ها کمی ضعیف عمل کند، زیرا برخی رنگ‌ها کمی کم‌جان به نظر می‌رسند. ایسوس به کاربران امکان تنظیم دمای رنگ و فیلتر نور آبی را می‌دهد، اما هیچ‌کدام مشکل رنگ آبی سرد نمایشگر را بدون تأثیر نامطلوب روی رنگ قرمز یا سبز حل نکردند.
همچنین حالت Vivid وجود دارد، اما به جای افزایش واقعی حجم رنگ، فقط گامای تصویر را کمی بالا می‌برد، که نشان‌دهنده محدودیت پنل در ارائه طیف رنگی گسترده است. ادعای حداکثر روشنایی 300 نیت نیز قابل تأیید نبود. در محیط‌های داخلی، روشنایی نمایشگر عموماً مناسب به نظر می‌رسد. حتی در فضاهای باز نیز با تنظیم حداکثر روشنایی، نمایشگر قابل استفاده است.
تنها در شرایطی که نور مستقیم خورشید روی صفحه می‌تابد، خوانایی تصویر با مشکل مواجه می‌شود. خوشبختانه پوشش ضد انعکاس عملکرد خوبی دارد و موجب کاهش اثر بازتاب‌های مزاحم می‌شود.عملکرد ک نتراست نمایشگر خوب است، البته نه در حد OLED یا پنل‌های VA، اما برای یک نمایشگر IPS قابل قبول محسوب می‌شود. زوایای دید نیز از بالا به پایین و از کناره‌ها وضعیت مطلوبی دارند.
عملکرد نمایش حرکت نه عالی و نه ضعیف است. در برخی محتواها، به‌ویژه ویدیوهای 60 فریم‌برثانیه یا بازی‌ها، ممکن است کمی ردپای تصویری یا ghosting دیده شود، اما آن‌قدر محسوس نیست که تجربه کاربری را مختل کند. به‌طور کلی، نمایشگر X1607QA برای کارهای وب و اداری که این لپ‌تاپ برای آن‌ها بهینه شده، عملکرد خوبی دارد و پخش چندرسانه‌ای نیز به شکلی قابل قبول انجام می‌شود.
وبکم X1607QA کیفیت متوسطی دارد. تنها مزیت آن این است که بهتر از نداشتن وبکم است، اما اگر انتظارات بالاتری از دوربین لپ‌تاپ خود دارید، باید یک وبکم جداگانه تهیه کنید. این دوربین دارای پوشش حریم خصوصی است که در صورتی که از قابلیت تشخیص چهره Windows Hello استفاده نکنید، می‌توان از آن بهره برد. این ویژگی در صورتی که مستقیماً روبروی لپ‌تاپ، در فاصله نزدیک، بدون زاویه زیاد و در نور مناسب قرار داشته باشید، عملکرد قابل قبولی دارد. اما اگر هر یک از این شرایط رعایت نشود، این قابلیت به‌درستی کار نخواهد کرد.
کیبورد و ترک پد
لپ‌تاپ X1607QA مجهز به کیبورد چراغ‌دار سبک چیلت با کلیدهایی به عمق 1.7 میلی‌متر است. علاوه بر مجموعه کامل کلیدهای حروف و علائم، یک بخش عددی (ده‌کلیدی) نیز در سمت راست تعبیه شده است. ردیف بالای کلیدها به‌صورت پیش‌فرض به میانبرها اختصاص داده شده، اما می‌توان آن‌ها را به‌طور موقت یا دائمی به کلیدهای تابع (Function Keys) تغییر داد.
کیبورد X1607QA عملکرد مطلوبی دارد. کلیدها دارای فضای کافی، بازخورد مناسب، و صدای نسبتاً کم هستند. نور پس‌زمینه سفید برای استفاده در محیط‌های تاریک کاملاً کافی است و از آنجا که کلیدها مشکی هستند (برخلاف مدل S5507QA که کلیدهای نقره‌ای دارد)، نوشته‌های روی کلیدها هنگام روشن بودن نور پس‌زمینه در طول روز، با پس‌زمینه ترکیب نمی‌شوند.
در ادامه، ترک‌پد این دستگاه در زیر صفحه‌کلید قرار دارد و ابعادی معادل 8.5 در 13 سانتی‌متر دارد که کاملاً هم‌سطح با بدنه طراحی شده است. سطح آن از جنس پلاستیک است اما به‌طور قابل توجهی روان است. با وجود اینکه ترک‌پد از بالا لولا شده است، تقریباً 80 درصد سطح آن قابلیت کلیک دارد. با این حال، صدای کلیک چندان خوشایند نیست و موجب لرزش نیمه پایینی لپ‌تاپ می‌شود.
تجربه نرم افزاری
لپ‌تاپ X1607QA با نسخه‌ی پیش‌فرض Windows 11 Home ارائه می‌شود. همان‌طور که در مدل‌های پیشین لپ‌تاپ‌های ایسوس مشاهده کرده‌ایم، میزان نرم‌افزارهای اضافی (bloatware) در این دستگاه نسبتاً محدود است و تنها شامل چند برنامه اختصاصی ایسوس می‌شود که بیشتر آن‌ها کاربردی هستند. همچنین، نسخه‌ی آزمایشی McAfee نیز نصب شده که به‌راحتی قابل حذف است.
این لپ‌تاپ علاوه بر یک سال اشتراک Office 365، سه ماه اشتراک Xbox Game Pass را نیز ارائه می‌دهد. البته، این مورد حتی در مدل S5507QA نیز تصمیمی غیرمنطقی به نظر می‌رسید، مخصوصاً با توجه به اینکه اپلیکیشن Xbox بر روی دستگاه‌های مجهز به ویندوز مبتنی بر معماری ARM حتی فهرستی از بازی‌ها را نمایش نمی‌دهد. طی سال گذشته، تعداد برنامه‌های مبتنی بر ARM64 به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.
بسیاری از برنامه‌های محبوب اکنون نسخه‌ای سازگار با ARM64 دارند که در قالب پایدار یا آزمایشی (بتا) در کنار نسخه‌های x86 منتشر شده‌اند. با این حال، کاربران برای دانلود نسخه‌ی صحیح برنامه باید دقت کافی داشته باشند. برخی از برنامه‌ها نسخه‌ی مناسب را از طریق نصب‌کننده‌ی ترکیبی ارائه می‌دهند، برخی هنگام دانلود به‌طور خودکار نسخه‌ی سازگار با سیستم را به‌عنوان گزینه‌ی پیش‌فرض انتخاب می‌کنند، اما بسیاری از آن‌ها نیاز به انتخاب دستی دارند. انتظار اینکه کاربران عادی تفاوت میان x86، x64، و ARM64 را تشخیص دهند، کمی دور از ذهن است.
متأسفانه، با وجود پیشرفت‌های نرم‌افزاری، وضعیت بازی‌ها تغییر چندانی نکرده است. هنوز هیچ نسخه‌ی ARM از بازی‌های بزرگ (AAA) یا عناوین محبوب منتشر نشده و تنها برخی از بازی‌های موبایلی به‌صورت بومی در دسترس هستند. این وضعیت به‌ویژه با توجه به مالکیت مایکروسافت بر بسیاری از استودیوهای بزرگ بازی‌سازی، ناامیدکننده است، چراکه هنوز هیچ تلاشی برای انتشار حداقل یک عنوان بومی برای ARM صورت نگرفته است.
از سوی دیگر، اپل موفق شده مجموعه‌ای از بازی‌های بزرگ را برای macOS جذب کند، به‌گونه‌ای که حتی مک بوک ایر نیز به‌عنوان یک دستگاه مناسب‌تر برای بازی نسبت به هر کامپیوتر مجهز به اسنپدراگون مطرح شده است.
سخت افزار و عملکرد
لپ‌تاپ X1607QA مجهز به تراشه کوالکام اسنپدراگون ایکس است. برخلاف مدل‌های اسنپدراگون ایکس الیت و ایکس پلاس که چندین نسخه مختلف دارند، تراشه اسنپدراگون ایکس تنها یک نسخه واحد با نام X1-26-100 دارد. پردازنده X1-26-100 شامل 8 هسته‌ی Oryon با فرکانس 3 گیگاهرتز و پردازنده گرافیکی Adreno X1-45 است.
اگرچه این پردازنده از نظر ساختار مشابه سایر پردازنده‌های دسکتاپ اسنپدراگون است، اما کمترین تعداد هسته را دارد، سرعت کلاک پایین‌تری دارد، و فاقد قابلیت افزایش فرکانس بوست است. پردازنده گرافیکی نیز ضعیف‌ترین مدل در سری اسنپدراگون ایکس محسوب می‌شود. با این حال، این تراشه از واحد پردازش عصبی Hexagon NPU با توان 45TOPS، مشابه سایر مدل‌ها، بهره می‌برد.
این تراشه با 16 گیگابایت حافظه‌ی LPDDR5X با فرکانس 8448 مگاهرتز و یک حافظه‌ی SSD از نوع M.2 PCIe 4.0 با ظرفیت 512 گیگابایت همراه شده است. همچنین، گزینه‌ی 1 ترابایتی این دستگاه در برخی مناطق در دسترس خواهد بود. حافظه‌ی رم به‌صورت لحیم‌شده است، اما امکان ارتقا یا تعویض فضای ذخیره‌سازی به‌سادگی وجود دارد. از لحاظ اتصالات، X1607QA مجهز به 2 عدد پورت USB Type-C 4 با سرعت 40 گیگابیت‌برثانیه، 2 عدد پورت USB Type-A 3.2 Gen 1 با سرعت 20 گیگابیت‌برثانیه، پورت HDMI 2.1، و جک هدفون است.
این لپ‌تاپ دارای پورت شارژ جداگانه نیست، بنابراین یکی از پورت‌های USB-C هنگام شارژ دستگاه اشغال خواهد شد. متأسفانه، شکاف کارت حافظه SD وجود ندارد، هرچند فضای کافی در سمت راست دستگاه برای این قابلیت دیده می‌شود. برای کاربران بی‌سیم، این لپ‌تاپ از وای‌فای سه‌بانده Wi-Fi 6E 802.11ax و بلوتوث 5.3 پشتیبانی می‌کند.
لپ‌تاپ X1607QA دارای چهار حالت پروفایل فن در برنامه MyASUS است. مشابه مدل S5507QA با پردازنده X1E-78-100، پروفایل‌های فن در این مدل نیز به‌عنوان حالت‌های مصرف انرژی عمل می‌کنند که با تنظیمات مختلف توان، عملکرد و سرعت فن را تغییر می‌دهند. در X1607QA، حالت‌های Full-speed و Performance توان پردازشی را تا 30 وات افزایش می‌دهند، حالت Standard در سطح 23 وات باقی می‌ماند، و حالت Whisper فقط تا 18 وات دسترسی دارد.
هر کدام از این حالت‌ها همچنین دارای پروفایل فن مجزا هستند که میزان نویز دستگاه را در شرایط بارگذاری کامل مشخص می‌کند. اکنون به بررسی عملکرد می‌پردازیم. در آزمون چند‌هسته‌ای، پردازنده 3 گیگاهرتزی 8 هسته‌ای X1-26-100 در X1607QA حدود 63 درصد عملکرد پردازنده‌ی 3.4 گیگاهرتزی 12 هسته‌ای X1E-78-100 را در نرم‌افزار Cinebench 2024 ارائه می‌دهد، که منطقی به‌نظر می‌رسد.
عملکرد تک‌هسته‌ای نیز حدود 11 درصد کاهش داشته که مطابق با کاهش 12 درصد در سرعت کلاک است. همچنین برخی وظایف ممکن است تأثیر کاهش 12 مگابایتی حافظه کش را احساس کنند، اما Cinebench به این موضوع اهمیت نمی‌دهد.
مقایسه عملکرد میان پروفایل‌های مختلف نشان می‌دهد که تفاوت محسوسی بین سه حالت برتر در آزمون‌های پردازنده وجود ندارد، با اینکه حالت Standard مصرف انرژی کمتری دارد. حتی حالت Whisper نیز نسبت به سه حالت دیگر اختلاف چندانی ندارد. حالت Full-speed بیش از حد پر‌سر‌و‌صدا است، بدون اینکه بازدهی قابل توجهی ارائه دهد.
عملکرد کلی دستگاه قابل قبول است. با وجود اینکه این پردازنده ضعیف‌ترین عضو خانواده اسنپدراگون محسوب می‌شود، اما حس استفاده از یک سیستم کم‌قدرت یا محدود را منتقل نمی‌کند. X1607QA در انجام وظایف معمولی مانند وب‌گردی و کارهای اداری بسیار روان عمل می‌کند، و تنها موردی که باعث کاهش عملکرد شد، پخش ویدئوهای 4K در یوتیوب بود.
نکته‌ی مثبت این است که در هنگام تغییر منبع تغذیه از شارژر به باتری، کاهش محسوسی در عملکرد مشاهده نمی‌شود. حافظه‌ی رم 16 گیگابایتی نیز برای کاربری موردنظر کافی است. حتی با تعداد زیادی تب مرورگر، برنامه‌های اداری، اسپاتیفای و چند برنامه‌ی دیگر، بعید است که مقدار حافظه به‌طور کامل اشغال شود. تنها زمانی که وارد پروژه‌های سنگین ویرایش تصویر یا ویدیو شوید، ممکن است محدودیت حافظه را احساس کنید، اما این موارد در محدوده‌ی کاربردهای پیش‌بینی‌شده برای X1607QA نیستند.
درست همانند ایکس الیت در سال گذشته، متأسفانه، عملکرد گیمینگ همچنان ضعیف است. برای آزمایش، بازی God of War را در Steam روی لپ تاپ اجرا شد. کوالکام به‌طور خاص بهبود این بازی را در یکی از به‌روزرسانی‌های درایور خود ذکر کرده بود، اما نتیجه، یک بازی کاملاً غیرقابل اجرا حتی در رزولوشن 400p و پایین‌ترین تنظیمات گرافیکی بود. شاید این بازی روی اسنپدراگون X Elite و X Plus کمی بهتر اجرا شود، اما تراشه‌ی ضعیف‌تر X حتی در اجرای ویدیوی ابتدایی بازی نیز دچار لگ و پرش تصویر بود.
در نهایت، عملکرد سیستم خنک‌کننده کاملاً قابل قبول است، زیرا پردازنده مصرف انرژی پایینی دارد. فن دستگاه بیشتر اوقات غیرفعال باقی می‌ماند، بنابراین سیستم در حالت بی‌صدا اجرا می‌شود. زمانی که فن روشن می‌شود، صدای آن شنیده نمی‌شود. تنها در صورتی که حالت Performance یا Full-speed فعال باشد و پردازنده به‌شدت تحت بار پردازشی قرار گیرد، فن صدای قابل توجهی ایجاد می‌کند.
عمر باتری
با توجه به مشخصات، باتری 50 وات‌ساعتی لپ‌تاپ X1607QA چندان امیدوارکننده به نظر نمی‌رسد. با این حال، ماهیت کم‌مصرف پردازنده‌ی X1-26-100 باعث می‌شود که حتی با این ظرفیت باتری نیز عملکرد مناسبی ارائه شود. در آزمایش مرور وب، X1607QA توانست 8.5 ساعت استفاده‌ی مداوم را ارائه دهد. در آزمایش پخش ویدیو، این مدت زمان کمی بیشتر شد و به 8.7 ساعت رسید.
این اعداد کاملاً قابل توجه هستند و در صورت استفاده‌ی معمولی و غیرمداوم، می‌توان انتظار داشت که با یک بار شارژ، دستگاه تا 2-3 روز پاسخگوی نیاز کاربر باشد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، پردازنده این لپ‌تاپ هنگام تغییر منبع تغذیه از شارژر به باتری، افت عملکرد محسوسی نخواهد داشت. علاوه بر این، مصرف باتری در حالت آماده‌به‌کار (standby) بسیار پایین است؛ به‌طوری که در یک دوره‌ی خواب شبانه، تنها 1-2 درصد از شارژ باتری کاهش می‌یابد.
X1607QA از شارژ سریع تا توان 65 وات پشتیبانی می‌کند و همراه با یک شارژر USB-C 65W ارائه می‌شود. این دستگاه قادر است تا 50 درصد از ظرفیت باتری را در مدت 30 دقیقه شارژ کند، اما برای شارژ کامل به بیش از دو ساعت زمان نیاز دارد.
جمع بندی
لپ‌تاپ ایسوس Vivobook 16 X1607QA یک دستگاه مناسب است، به شرط آنکه در محدوده‌ی قابلیت‌های اصلی آن باقی بمانید. صفحه‌نمایش بزرگ با نسبت تصویر 16:10، صفحه‌کلید فول‌سایز همراه با بخش عددی، ترک‌پد جادار، و عمر باتری مطلوب، این لپ‌تاپ را به گزینه‌ای ایده‌آل برای وب‌گردی، کارهای اداری و استفاده‌های آموزشی تبدیل کرده‌اند. شاید این موارد چندان چشمگیر به نظر نرسند، اما بسیاری از لپ‌تاپ‌های مبتنی بر معماری x86 در این محدوده‌ی قیمت، نه عمر باتری خوبی دارند و نه عملکرد مناسبی در حالت استفاده با باتری ارائه می‌دهند.
با این حال، X1607QA همچنان کمی گران به نظر می‌رسد. با قیمت 750 دلار، انتظار می‌رود که حداقل به یک نمایشگر OLED مجهز باشد، که می‌توانست این دستگاه را برای مصرف محتوای چندرسانه‌ای نیز به گزینه‌ای مطلوب‌تر تبدیل کند. اما از آنجا که چنین امکانی وجود ندارد، توصیه می‌شود تا زمان ارائه‌ی تخفیف برای خرید این مدل صبر کنید.
